اما اینکه همین فضا و امکانات کوچک و ساده برای کودکانمان در لایه‌های شهری منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم چقدر رشد کرده و منطقه‌ای همچون منطقه ما با بافت جمعیتی متراکم در 19 محله به چه سطحی از این فضاها و امکانات رسیده موضوعی است که باید نگاهی به آن انداخت.
در همین رابطه سراغ نواحی پنجگانه منطقه رفتیم تا ببینیم نواحی منطقه‌مان که با اجرای طرح ناحیه‌محوری طی 3 سال گذشته قدرت اجرایی بیشتری پیدا کرده‌اند و پوشش‌دهی نیازهای محله‌ها در تمامی این زمینه را برعهده دارند در چه وضعیتی هستند و با توجه به موقعیت و بافتی که در منطقه دارند چه فضا و امکاناتی را برای شاد بودن کودکان منطقه و آموزش آنها فراهم کرده‌اند.
برای کسب این اطلاعات هم تعاملی با اداره‌های اجتماعی و فرهنگی نواحی برقرار کردیم تا ضمن آشنایی بیشتر با فعالیت‌هایشان از برنامه‌هایی که برای روز جهانی کودک برگزار کردند نیز در این حوزه با خبر شویم.
ناحیه یک کاملا مسکونی؛ 2 خانه اسباب‌بازی در پرجمعیت‌ترین ناحیه منطقه
ناحیه یک شهرداری منطقه یک ناحیه کاملاً مسکونی با بافت پرجمعیت و متراکمی است که شاید بتوان گفت بیشترین جمعیت ساکن منطقه را در خود جای داده است.این ناحیه در ضلع جنوب شرقی منطقه دارای 5 محله ازجمله نظام‌آباد، شارق الف، شارق ب، گرگان و دهقان است که بافت اکثر آنها کاملاً مسکونی است.
در این ناحیه فضا و امکانات موجود برای کودکان شامل 2 خانه اسباب‌بازی در مرکز مدیران خانه در خیابان مدنی و مرکز آفرینش‌های هنری در خیابان دماوند بوستان جوان می‌شود که در محله‌های دهقان و شارق الف واقع شده‌اند.دیگر امکانات این ناحیه هم تعدادی زمین بازی برای کودکان است که در بوستان‌های امیرشرفی در خیابان دماوند، بوستان جوان، بوستان مریم و کاج نصب شده است که خیلی از آنها هنوز مجهز به کفپوش ایمن و وسایل بازی استاندارد نیستند.
مهدکودک‌های نهال انقلاب، شهید مطبوع، 17 شهریور، نوردانش، پیام انقلاب، گل‌ها، گل نرگس و گل آذین بهزیستی 8 مهدکودک محدوده ناحیه یک است که با توجه به بافت جمعیتی و متراکم این ناحیه کافی نیستند و قطعاً این ناحیه با چنین بافتی نیاز به فضاهای آموزشی و تفریحی بیشتری برای کودکان دارد. به گفته «زهرا لواسانی» مسئول اداره اجتماعی و فرهنگی ناحیه یک سرمایه‌گذاری برای کودکان در چنین بافت‌هایی بایستی جزو اولویت‌های فرهنگی هر محله باشد و بایستی به آن توجه ویژه کرد.
ناحیه 2 در جنوبی ترین نقطه؛ راه‌اندازی خانه اسباب‌بازی تا یک ماه دیگر
ناحیه 2 شهرداری منطقه که در جنوبی‌ترین محدوده منطقه قرار گرفته یک ناحیه مرزی است که محدوده آن به خیابان‌های انقلاب، نامجو، شریعتی و پلیس می‌رسد و دارای 3 محله خواجه نظام غربی و شرقی، کاج و خواجه نصیر و حقوقی است که بافت متراکم مسکونی دارند.اما وضعیت این ناحیه به لحاظ برخورداری از فضا و امکانات برای کودکان محله وضعیت چندان بدی نیست با این حال جای کار بسیاری دارد.
در محله خواجه نظام شرقی در بوستان ذبیهی و در خیابان کارگر میدان نامجو شهرداری ناحیه 2 ست کامل وسایل بازی کودکان نصب کرده که از مجموعه‌های جدید زمین بازی ویژه کودکان هستند.پارک سپیدار هم در همین محله یک سمت از این وسایل بازی را برای کودکان دارد.در محله خواجه نظام غربی هم بوستان نارون در نزدیکی میدان زندان قصر با داشتن چنین زمین بازی میزبان بچه‌ها است.
اما تنها خانه اسباب‌بازی این محله در خانه سلامت محله کاج در سرای محله کاج است که هنوز بهره‌برداری نشده و به گفته «فاطمه قرائتی» مسئول اداره اجتماعی و فرهنگی ناحیه 2 تا یک ماه دیگر راه‌اندازی می‌شود.این خانه اسباب‌بازی یک مجموعه بازی کامل برای بچه‌ها است که طراحی آن در میان دیگر خانه‌های اسباب‌بازی منطقه نمونه است.
حیاط سرای محله کاج هم یک ست کامل وسایل بازی برای کودکان دارد که بچه‌ها در کنار خانه اسباب‌بازی می‌توانند از آن استفاده کنند.البته کتابخانه در دست احداث پارک سپیدار هم فضای ویژه‌ای برای کودکان ناحیه دارد که شامل شهر کودک، کتابخانه تخصصی کودکان و حتی یک زمین بازی در محوطه می‌شود و طبق پیش‌بینی سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد.
در کنار این فضا هم محله خواجه نصیر ـ‌حقوقی یک کانون تخصصی آموزشی قرآن کریم با نام جامعه‌القرآن شعبه نامجو دارد که در خیابان نامجو کوچه اصفهانی واقع شده است و آموزش قرآن کریم را در روخوانی، روانخوانی، حفظ، تجوید، قرائت برای همه گروه‌های سنی دارد.مهد قرآنی این مرکز هم ویژه کودکان است که همه روزه از ساعت 8 تا 12:30 کودکان می‌توانند در برنامه‌های آموزشی و تفریحی این مرکز شرکت کنند و در حال حاضر 150 نفر عضو این کانون هستند.
در روز جهانی کودک هم اداره اجتماعی و فرهنگی ناحیه 2 جشنی با حضور کودکان ناحیه و مهد قرآن در مؤسسه خیریه بنیس در خیابان شریعتی برگزار کرد که همراه با تواشیح، سرود، نمایش و... بود.در این روز بچه‌ها یک همایش پیاده‌روی هم از میدان نامجو تا چهارراه ؟؟؟ داشتند که با برنامه‌های شادی همراه بود.
ناحیه 3 بافتی تجاری مسکونی؛ جای خالی فضاهای شاد برای کودکان!
ناحیه 3 هم یکی از مناطق جنوبی منطقه است که محدوده جنوب غربی محله را با محله‌های سهروردی ـ باغ صبا و امجدیه ـ خاقانی پوشش می‌دهد و یک محله با بافت مسکونی، تجاری و اداری دارد.بافت این محله به لحاظ برخورداری از فضا و امکانات برای کودکان یکی از ضعیف‌ترین نواحی پنجگانه منطقه است
چرا که در این ناحیه حتی یک خانه اسباب‌بازی هم برای کودکان ناحیه وجود ندارد و امکانات آن به مهد قرآن مستقر در خانه قرآن بوستان شهید آوینی محدود می‌شود که برنامه‌های آموزشی برای کودکان دارد.مهد کودک الهه هم از مهدکودک‌های فعال این ناحیه است که در بسیاری از برنامه‌ها با اداره اجتماعی و فرهنگی ناحیه همکاری می‌کند.برای روز جهانی کودک هم این ناحیه جشنی را با حضور کودکان و دانش‌آموزان شهردار مدرسه و شهردار خانواده در مجموعه ساعی برگزار کرد که با استقبال بچه‌ها روبرو شد.
ناحیه 4 کاملا تجاری و اداری؛ ساختمان‌های تجاری و اداری به جای زمین بازی!
نیمه شمال و شمال غربی منطقه یک ناحیه با فضاهای باز تجاری و اداری است که در محدوده بزرگراه رسالت، شریعتی و بزرگراه مدرس 2 محله نیلوفر ـ شهید قندی و عباس‌آباد ـ اندیشه را پوشش می‌دهد.این ناحیه برعکس تصورها با اینکه در نیمه غربی منطقه واقع شده و بافت آن چندان متراکم و پرجمعیت نیست از فضا و امکانات زیادی برای کودکان ساکن نیمه غربی منطقه برخوردار نیست و علت آن هم تا حدودی به پیشروی بافت تجاری و اداری در این ناحیه بر می‌گردد.
در واقع این ناحیه جزو نواحی است که در آن خانه اسباب‌بازی ویژه کودکان وجود ندارد و کل امکانات آن برنامه‌های آموزشی و تفریحی 2 مرکز فرهنگی سرای محله نیلوفر و عباس‌آباد است که کلاس‌های ویژه‌ای را برای کودکان برگزار می‌کنند.مهدکودک بهار امید هم در این ناحیه از فعال‌ترین مهدکودک‌های ناحیه است که مشارکت بسیار فعالی در برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی ویژه کودکان منطقه دارد.به مناسبت روز جهانی کودک هم جشن ویژه‌ای در سالن آمفی‌تئاتر مرکز توسعه زندگی برگزار شد که در آن کودکان ناحیه از مهدکودک‌های مختلف حضور از بهار امید حضور داشتند.
ناحیه 5 پر از محدوده های نظامی؛ فعال‌ترین مرکز ویژه کودکان منطقه در ناحیه
اما ناحیه 5 شهرداری منطقه که درست در نیمه شمال شرقی منطقه در محدوده محله‌های قصر، مجیدیه، دبستان، ارامنه شمالی، ارامنه جنوبی و حشمتیه واقع شده و یک بافت مسکونی و نظامی دارد یک ناحیه ویژه به لحاظ برخورداری از فضا و امکانات ویژه کودکان است.چرا که در این ناحیه فعال‌ترین مرکز ویژه کودکان منطقه که با نام «مرکز فراموز» آن را می‌شناسند واقع شده است و به همین علت به محله دبستان ـ مجیدیه که میزبان این مرکز است عنوان محله دوستدار کودک داده‌اند.
این مرکز که در سال 1376 در منطقه ما کار خودش را آغاز کرده سومین مرکز فراموز شهر تهران است که تمام خدمات آن به آموزش، توانمندسازی و تفریح کودکان مربوط می‌شود.سال گذشته این مرکز توسط معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه تحت مرمت و بازسازی قرار گرفت و در حال حاضر دارای بخش‌های مختلف همچون کارگاه‌های آموزشی برای آموزش کودکان و والدین آنها در کنترل خشم، دوستیابی و ... می‌شود و از اتاق‌های ویژه از جمله اتاق تفکر خلاق ویژه کودکان، اتاق شهر سالم برای آشنایی کودکان با شهر و فعالیت‌های حوزه شهری، اتاق نمایش و تئاتر، خانه اسباب‌بازی و ... تشکیل شده است.
کتابخانه این مرکز هم که یک کتابخانه تخصصی ویژه کودکان است که فقط کودکان می‌توانند به شکل ویژه از آن استفاده کنند، بطوری که روزانه این مرکز چیزی حدود 500 تا 600 نفر بازدید‌کننده از مناطق مختلف شهر تهران دارد.اما دیگر امکانات این ناحیه در دیگر محله‌ها شامل یک زمین بازی کودک در باغ موزه قصر می‌شود که به گفته مهرجو مدیر اداره اجتماعی و فرهنگی ناحیه 5 یکی از بهترین امکانات ناحیه در برگزاری سامانه‌های نشاط، ایستگاه‌های نقاشی و برنامه‌های شاد و مفرح برای بچه‌ها است.
البته در این محله در سرای محله قصر یک خانه اسباب‌بازی هم وجود داشت که به علت قرار گرفتن در طرح بزرگراه صیاد خراب شد، با این حال با پیگیری مسئولان فرهنگی ناحیه بجای این مکان یک خانه اسباب‌بازی کوچک به شکل موقت برای کودکان در ساختمان کناری ناحیه احداث شده که بخشی از نیاز این محله را پوشش می‌دهد.
جشن روزهای جهانی کودک ناحیه هم به شکل مفصل با برنامه‌های بسیار شاد و مفرح در روز پنجشنبه در باغ موزه قصر برگزار شد که با سامانه شادی و جشن بادبادک‌ها روز پرنشاطی را برای بچه‌ها به ارمغان آورد.با این حال این ناحیه که به لحاظ گستردگی از همه نواحی منطقه بزرگ‌تر به لحاظ تأمین فضاهای آموزشی شاد ویژه کودکان هنوز جای کار زیادی دارد تا این امکانات به شکل عادلانه‌ای در تمامی محله‌های آن توزیع شود.
انجمن حمایت از حقوق کودکان در منطقه
اما بد نیست بدانید که در منطقه ما جدای از کانون‌ها و مراکز ویژه‌ای که برای کودکان نام بردیم، یک انجمن نیز وجود دارد که حمایت از حقوق کودکان را برعهده دارد. این انجمن را که با نام «انجمن حمایت از حقوق کودکان» می‌شناسند یک NGO غیردولتی است که در راستای حمایت از حقوق کودکان فعالیت می‌کند و دفتر مرکزی آن در خیابان سهروردی کوچه قرقاول واقع شده است.
در واقع این انجمن یکی از تخصصی‌ترین انجمن‌های حمایت از حقوق کودکان است که فعالیت‌هایش را از منطقه برای تمام کودکان دنبال می‌کند و بیش از 14 سال سابقه کار دارد.پای صحبت «طاهره پژوهش» عضو هیئت مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان نشستیم تا از فعالیت‌های این انجمن برایمان بگوید و اینکه این انجمن با حضور در منطقه ما چه فعالیت‌هایی را به شکل ویژه برای حمایت از حقوق کودکان منطقه دنبال می‌کند.
آشنایی با حقوق کودکان
انجمن حمایت از حقوق کودکان در احقاق حقوق کودکان اهداف متعددی را دنبال می‌کند که یکی از اصلی‌ترین آنها آشنا کردن افراد جامعه با حقوق کودک و تغییر نگرش آنها به کودکان است.پژوهش در این‌رابطه می‌گوید: «ما به دنبال این هستیم تا هویت و عزت نفس گمشده کودکان را به آنها برگردانیم و منافع مالی آنها در جامعه و خانواده را تأمین کنیم.در واقع به دنبال معتقد‌سازی دستگاه‌های قانون‌گذاری، سیاستگذاران و نهادهای اجرایی، اجتماعی و در رأس آنها افکار عمومی افراد جامعه هستیم که به ساختن جامعه‌ای بهتر برای کودکان کمک می‌کند.»
وی با اشاره به اینکه آموزش خانواده‌ها برای اطلاع از حقوق کودکان بایستی در رأس و اولویت بسیاری از برنامه‌های آموزشی مراکز فرهنگی قرار بگیرد در ادامه می‌افزاید: «متأسفانه در جامعه اطلاع خانواده‌ها از حقوق اولیه کودکان بسیار کم است بطوری که خیلی از کودکان برداشتن نام و هویت اولیه هم با مشکل روبرو هستند. به همین دلیل آشنا کردن والدین و خانواده‌ها با حقوق کودکان از جمله اولویت‌های مهمی است که بایستی در رأس برنامه‌های آموزشی مراکز فرهنگی قرار بگیرد.»
او درخصوص فعالیت‌های انجام‌شده در این زمینه در منطقه 7 می‌گوید: «خوشبختانه تعامل خوب انجمن با حوزه اجتماعی و فرهنگی منطقه 7 باعث شده بتوانیم این آموزش‌ها را به شکل ویژه‌ای در منطقه 7 داشته باشیم و تا به حال نیز چندین کارگاه آموزش حقوق کودکان برای والدین در محله‌های مختلف این منطقه برگزار کرده‌‌ایم که با استقبال خانواده‌ها روبرو شده است.»
عضو هیئت‌مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان درباره مشکلات کودکان در این منطقه هم می‌گوید: «منطقه 7 هم مثل دیگر مناطق مرکزی شهر تهران با داشتن انبوهی از جمعیت شناور در طول معضلات کودکان کار و خیابان دست به گریبان است که از مناطق دیگر به این منطقه می‌آیند و ردپای آن را می‌توان در محله‌هایی دید که از اقشار ضعیف جامعه هستند.» خانم پژوهش معتقد است که بایستی با این آسیب به شکل ریشه‌ای برخورد کرد و همه ارگان‌ها از نیروی انتظامی تا مسئولان فرهنگی دست به دست هم بدهند تا بتوان گامی مؤثر برای رفع این زخم کهنه برداشت.
مشاوره رایگان
وی با اشاره به دیگر فعالیت‌های انجمن در پیشگیری از آسیب‌هایی همچون کودک‌آزاری، محروم بودن برخی از کودکان از آموزش و بازی و...در ادامه می‌گوید: «تمام تلاش برای این است که کودکان در وضعیت بهتری زندگی کنند و با حقوق خودشان آشنا باشند.
در همین رابطه هم یک واحد مشاوره بصورت تلفنی به نام «صدای یار» راه‌اندازی کردیم که بزرگ‌ترها در مورد مسائل و مشکلات کودکان و نوجوانان خود می‌توانند از آن مشاوره بگیرند و کودکان نیز می‌توانند مسائل و مشکلات خود را با آن مطرح کنند که محدود به هیچ‌گروه سنی نیست.» به گفته هیئت‌مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان خدمات این واحد کاملاً رایگان است و علاقه‌مندان همه‌روزه از ساعت 9 صبح تا 17 می‌توانند جهت کسب مشاوره با شماره های 88501414، 88501415، 88531109 تماس بگیرند.
همشهری محله - 7
